САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ТУХАЙ

Аливаа үйлдвэр болон нийт иргэний барилга байгууламж нь инженерийн шугам сүлжээ, сантехникийн иж бүрэн системгүйгээр бүрэн төгс цогцолбор болж чадахгүй. Сантехникийн систем гэдэг нь аливаа барилга байгууламжид хүний ажиллаж амьдрах нөхцлийг хангах зориулалтаар хийгдсэн инженерийн хийц юм. Төвлөрсөн дулаан хангамж, халаалт, усан хангамж, ариутгах татуургын систем, агааржуулалт, халуун усан хангамжийн систем зэрэг нь нэгдэж сантехникийн системийг бүрдүүлдэг. Сантехник гэдэг нь эрүүл ахуйн техник гэсэн үг юм. Манай  улсад 1950 оны сүүлч үеэс сантехникийн систем тавигдаж өнөөдрийг хүртэл хөгжиж ирсэн. Өнөө үед дэлхий нийтэд сантехникийн систем нь маш өндөр хэмжээнд хөгжиж шинэ техник технологи хийц эдлэл болон тоног төхөөрөмжүүд сантехникийн системд нэвтэрч байна. Сантехникийн систем нь тоног төхөөрөмж хийц эдлэл, дамжуулах хоолой, эх үүсвэр гэсэн гурван үндсэн хэсэгт багтана. Сантехникийн системийн үндсэн ажлын бие нь ус, уур, хий, агаар бөгөөд эдгээрийг хатаах, хөргөх, цэвэрлэх зэргээр параметрийг нь өөрчлөн системд хэрэглэдэг байна.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ХООЛОЙ ТҮҮНИЙ АНГИЛАЛ

Хий шингэнийг дамжуулахад зориулагдсан хийцийг хоолой /труба/ гэнэ. Хоолойг хийсэн материал зориулалтаас нь хамааруулж төмөрлөг /ган, ширэм, зэс гууль /төмөрлөг бус/ хуванцар, асбесто цементен, керамик бетон /гэж 2 ангилдаг.

Хоолойн үндсэн үзүүлэлтүүд:

1.      Диаметр миллиметрээр хэмжинэ.

2.      Хоолойн урт п/м-ээр хэмжинэ.

3.      Ажлын даралт гэх мэт орно.

Сантехникийн системд хэрэглэх хоолойг дараах байдлаар ангилна.

1.      Ган хоолой /халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэнэ.

2.      Ширмэн хоолой /ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

3.      Хуванцар хоолой /халаалт усан хангамж, ариутгах татуурга, салхивчийн системд хэрэглэнэ./

4.      Керамик хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

5.      Асбестоцементэн хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

6.      Бетон, төмөр бетон  хоолой /гадна  ариутгах татуурга хур тунадасны системд хэрэглэнэ./

САНТЕХНИКИЙН ХООЛОЙН ХОЛБОХ ХЭРЭГСЭЛ

Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийцийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ. Холбох хэрэгсэлийг ерөнхийд нь нэрлэвэл:

            Отвод

      Тройник

      Криставин

      Контор

      Муфт гэх мэтээр нэрлэнэ

Холбох хэрэгсэлийг зориулалт хийсэн материалаас нь хамааруулж ангилна.

Үүнд:

1.      Цилиндр резьбатай давтамтгай ширмэн холбох хэрэгсэлүүд. Үүнийг ган хоолойгоор

зангилаа бэлтгэж угсралт хийхэд хэрэглэнэ. Давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслийн

диаметр ф15,   ф20,  ф25,  ф32,  ф40, ф50 мм-ийн хэмжээтэй байна.

2.      Ган холбох хэрэгсэл. Үүнийг гангаар үйлдвэрт бэлтгэн хийнэ. Ган холбох хэрэгслийг

нэрлэвэл ф50-аас дээш диаметрийн отводууд хамаарагдана. Ган муфт ф15, ф20, ф32.

Нипель - үүнийг ширмэн радиаторын секцийг холбоход хэрэглэнэ. Ган тройник гэх

мэтээр нэрлэнэ.

3.      Саарал ширмээр хийсэн холбох хэрэгсэл. Үүнийг ариутгах татуургын системийн

зангилаа угсралтанд хэрэглэнэ. Холбох хэрэгслүүдийг дараах байдлаар нэрлэнэ. Отвод, тройник, криставин, муфт, ревиз гэх мэт.

4.      Винифласт, полиэтиллен, полипропиллен  хуванцараар  хийсэн  хуванцар  холбох

хэрэгслүүд. Эдгээрийг хуванцар хоолойгоор сантехникийн системийн хоолой зангилаа угсралт хийхэд хэрэглэнэ.

5.      Ган матмал эдлэл. Үүнийг ган хоолойгоор матаж хийнэ.  Жишээ нь: отвод, утка, калач

гэх мэт орно.

Сантехникийн байгууламжуудад ган ширэм, хуванцар гэх мэт төрөл бүрийн хоолойнуудыг хэрэглэдэг ба холбогдох арга нь үүнийг дагаад тус бүрийн онцлоготой. Шугам хоолойг холбох аргуудыг нэрлэе.

Үүнд :

1.      Гагнуураар холбох

2.       Резьвагаар холбох

3.       Фланцаар холбох

4.       Хуванцар хоолойг нааж холбох

5.      Хуванцар хоолойг раструбагаар холбох

6.      Ширмэн хоолойг раструбагаар холбох гэх мэт аргуудыг өргөн хэрэглэж байна.

Эдгээр холболтын аргуудыг салдаг, салдаггүй холболт гэж ангилна. Салдаг холболтод резьва, раструба, фланцаар холбох аргууд орно. Салдаггүй холболтод гагнуур нааж холбох аргууд орно. Хоолойг аль ч аргаар холбосон тохиолдолд усны гоожилтгүй ажлыг чанартай хийж гүйцэтгэх ёстой.

Үүний  тулд ажлыг гүйцэтгэх технологи, дэс дарааллыг зөв эзэмших нь чухал.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ТУХАЙ

Аливаа үйлдвэр болон нийт иргэний барилга байгууламж нь инженерийн шугам сүлжээ, сантехникийн иж бүрэн системгүйгээр бүрэн төгс цогцолбор болж чадахгүй. Сантехникийн систем гэдэг нь аливаа барилга байгууламжид хүний ажиллаж амьдрах нөхцлийг хангах зориулалтаар хийгдсэн инженерийн хийц юм. Төвлөрсөн дулаан хангамж, халаалт, усан хангамж, ариутгах татуургын систем, агааржуулалт, халуун усан хангамжийн систем зэрэг нь нэгдэж сантехникийн системийг бүрдүүлдэг. Сантехник гэдэг нь эрүүл ахуйн техник гэсэн үг юм. Манай  улсад 1950 оны сүүлч үеэс сантехникийн систем тавигдаж өнөөдрийг хүртэл хөгжиж ирсэн. Өнөө үед дэлхий нийтэд сантехникийн систем нь маш өндөр хэмжээнд хөгжиж шинэ техник технологи хийц эдлэл болон тоног төхөөрөмжүүд сантехникийн системд нэвтэрч байна. Сантехникийн систем нь тоног төхөөрөмж хийц эдлэл, дамжуулах хоолой, эх үүсвэр гэсэн гурван үндсэн хэсэгт багтана. Сантехникийн системийн үндсэн ажлын бие нь ус, уур, хий, агаар бөгөөд эдгээрийг хатаах, хөргөх, цэвэрлэх зэргээр параметрийг нь өөрчлөн системд хэрэглэдэг байна.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ХООЛОЙ ТҮҮНИЙ АНГИЛАЛ

Хий шингэнийг дамжуулахад зориулагдсан хийцийг хоолой /труба/ гэнэ. Хоолойг хийсэн материал зориулалтаас нь хамааруулж төмөрлөг /ган, ширэм, зэс гууль /төмөрлөг бус/ хуванцар, асбесто цементен, керамик бетон /гэж 2 ангилдаг.

Хоолойн үндсэн үзүүлэлтүүд:

1.      Диаметр миллиметрээр хэмжинэ.

2.      Хоолойн урт п/м-ээр хэмжинэ.

3.      Ажлын даралт гэх мэт орно.

Сантехникийн системд хэрэглэх хоолойг дараах байдлаар ангилна.

1.      Ган хоолой /халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэнэ.

2.      Ширмэн хоолой /ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

3.      Хуванцар хоолой /халаалт усан хангамж, ариутгах татуурга, салхивчийн системд хэрэглэнэ./

4.      Керамик хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

5.      Асбестоцементэн хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

6.      Бетон, төмөр бетон  хоолой /гадна  ариутгах татуурга хур тунадасны системд хэрэглэнэ./

САНТЕХНИКИЙН ХООЛОЙН ХОЛБОХ ХЭРЭГСЭЛ

Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийцийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ. Холбох хэрэгсэлийг ерөнхийд нь нэрлэвэл:

            Отвод

      Тройник

      Криставин

      Контор

      Муфт гэх мэтээр нэрлэнэ

Холбох хэрэгсэлийг зориулалт хийсэн материалаас нь хамааруулж ангилна.

Үүнд:

1.      Цилиндр резьбатай давтамтгай ширмэн холбох хэрэгсэлүүд. Үүнийг ган хоолойгоор

зангилаа бэлтгэж угсралт хийхэд хэрэглэнэ. Давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслийн

диаметр ф15,   ф20,  ф25,  ф32,  ф40, ф50 мм-ийн хэмжээтэй байна.

2.      Ган холбох хэрэгсэл. Үүнийг гангаар үйлдвэрт бэлтгэн хийнэ. Ган холбох хэрэгслийг

нэрлэвэл ф50-аас дээш диаметрийн отводууд хамаарагдана. Ган муфт ф15, ф20, ф32.

Нипель - үүнийг ширмэн радиаторын секцийг холбоход хэрэглэнэ. Ган тройник гэх

мэтээр нэрлэнэ.

3.      Саарал ширмээр хийсэн холбох хэрэгсэл. Үүнийг ариутгах татуургын системийн

зангилаа угсралтанд хэрэглэнэ. Холбох хэрэгслүүдийг дараах байдлаар нэрлэнэ. Отвод, тройник, криставин, муфт, ревиз гэх мэт.

4.      Винифласт, полиэтиллен, полипропиллен  хуванцараар  хийсэн  хуванцар  холбох

хэрэгслүүд. Эдгээрийг хуванцар хоолойгоор сантехникийн системийн хоолой зангилаа угсралт хийхэд хэрэглэнэ.

5.      Ган матмал эдлэл. Үүнийг ган хоолойгоор матаж хийнэ.  Жишээ нь: отвод, утка, калач

гэх мэт орно.

Сантехникийн байгууламжуудад ган ширэм, хуванцар гэх мэт төрөл бүрийн хоолойнуудыг хэрэглэдэг ба холбогдох арга нь үүнийг дагаад тус бүрийн онцлоготой. Шугам хоолойг холбох аргуудыг нэрлэе.

Үүнд :

1.      Гагнуураар холбох

2.       Резьвагаар холбох

3.       Фланцаар холбох

4.       Хуванцар хоолойг нааж холбох

5.      Хуванцар хоолойг раструбагаар холбох

6.      Ширмэн хоолойг раструбагаар холбох гэх мэт аргуудыг өргөн хэрэглэж байна.

Эдгээр холболтын аргуудыг салдаг, салдаггүй холболт гэж ангилна. Салдаг холболтод резьва, раструба, фланцаар холбох аргууд орно. Салдаггүй холболтод гагнуур нааж холбох аргууд орно. Хоолойг аль ч аргаар холбосон тохиолдолд усны гоожилтгүй ажлыг чанартай хийж гүйцэтгэх ёстой.

Үүний  тулд ажлыг гүйцэтгэх технологи, дэс дарааллыг зөв эзэмших нь чухал.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ТУХАЙ

Аливаа үйлдвэр болон нийт иргэний барилга байгууламж нь инженерийн шугам сүлжээ, сантехникийн иж бүрэн системгүйгээр бүрэн төгс цогцолбор болж чадахгүй. Сантехникийн систем гэдэг нь аливаа барилга байгууламжид хүний ажиллаж амьдрах нөхцлийг хангах зориулалтаар хийгдсэн инженерийн хийц юм. Төвлөрсөн дулаан хангамж, халаалт, усан хангамж, ариутгах татуургын систем, агааржуулалт, халуун усан хангамжийн систем зэрэг нь нэгдэж сантехникийн системийг бүрдүүлдэг. Сантехник гэдэг нь эрүүл ахуйн техник гэсэн үг юм. Манай  улсад 1950 оны сүүлч үеэс сантехникийн систем тавигдаж өнөөдрийг хүртэл хөгжиж ирсэн. Өнөө үед дэлхий нийтэд сантехникийн систем нь маш өндөр хэмжээнд хөгжиж шинэ техник технологи хийц эдлэл болон тоног төхөөрөмжүүд сантехникийн системд нэвтэрч байна. Сантехникийн систем нь тоног төхөөрөмж хийц эдлэл, дамжуулах хоолой, эх үүсвэр гэсэн гурван үндсэн хэсэгт багтана. Сантехникийн системийн үндсэн ажлын бие нь ус, уур, хий, агаар бөгөөд эдгээрийг хатаах, хөргөх, цэвэрлэх зэргээр параметрийг нь өөрчлөн системд хэрэглэдэг байна.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ХООЛОЙ ТҮҮНИЙ АНГИЛАЛ

Хий шингэнийг дамжуулахад зориулагдсан хийцийг хоолой /труба/ гэнэ. Хоолойг хийсэн материал зориулалтаас нь хамааруулж төмөрлөг /ган, ширэм, зэс гууль /төмөрлөг бус/ хуванцар, асбесто цементен, керамик бетон /гэж 2 ангилдаг.

Хоолойн үндсэн үзүүлэлтүүд:

1.      Диаметр миллиметрээр хэмжинэ.

2.      Хоолойн урт п/м-ээр хэмжинэ.

3.      Ажлын даралт гэх мэт орно.

Сантехникийн системд хэрэглэх хоолойг дараах байдлаар ангилна.

1.      Ган хоолой /халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэнэ.

2.      Ширмэн хоолой /ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

3.      Хуванцар хоолой /халаалт усан хангамж, ариутгах татуурга, салхивчийн системд хэрэглэнэ./

4.      Керамик хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

5.      Асбестоцементэн хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

6.      Бетон, төмөр бетон  хоолой /гадна  ариутгах татуурга хур тунадасны системд хэрэглэнэ./

САНТЕХНИКИЙН ХООЛОЙН ХОЛБОХ ХЭРЭГСЭЛ

Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийцийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ. Холбох хэрэгсэлийг ерөнхийд нь нэрлэвэл:

            Отвод

      Тройник

      Криставин

      Контор

      Муфт гэх мэтээр нэрлэнэ

Холбох хэрэгсэлийг зориулалт хийсэн материалаас нь хамааруулж ангилна.

Үүнд:

1.      Цилиндр резьбатай давтамтгай ширмэн холбох хэрэгсэлүүд. Үүнийг ган хоолойгоор

зангилаа бэлтгэж угсралт хийхэд хэрэглэнэ. Давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслийн

диаметр ф15,   ф20,  ф25,  ф32,  ф40, ф50 мм-ийн хэмжээтэй байна.

2.      Ган холбох хэрэгсэл. Үүнийг гангаар үйлдвэрт бэлтгэн хийнэ. Ган холбох хэрэгслийг

нэрлэвэл ф50-аас дээш диаметрийн отводууд хамаарагдана. Ган муфт ф15, ф20, ф32.

Нипель - үүнийг ширмэн радиаторын секцийг холбоход хэрэглэнэ. Ган тройник гэх

мэтээр нэрлэнэ.

3.      Саарал ширмээр хийсэн холбох хэрэгсэл. Үүнийг ариутгах татуургын системийн

зангилаа угсралтанд хэрэглэнэ. Холбох хэрэгслүүдийг дараах байдлаар нэрлэнэ. Отвод, тройник, криставин, муфт, ревиз гэх мэт.

4.      Винифласт, полиэтиллен, полипропиллен  хуванцараар  хийсэн  хуванцар  холбох

хэрэгслүүд. Эдгээрийг хуванцар хоолойгоор сантехникийн системийн хоолой зангилаа угсралт хийхэд хэрэглэнэ.

5.      Ган матмал эдлэл. Үүнийг ган хоолойгоор матаж хийнэ.  Жишээ нь: отвод, утка, калач

гэх мэт орно.

Сантехникийн байгууламжуудад ган ширэм, хуванцар гэх мэт төрөл бүрийн хоолойнуудыг хэрэглэдэг ба холбогдох арга нь үүнийг дагаад тус бүрийн онцлоготой. Шугам хоолойг холбох аргуудыг нэрлэе.

Үүнд :

1.      Гагнуураар холбох

2.       Резьвагаар холбох

3.       Фланцаар холбох

4.       Хуванцар хоолойг нааж холбох

5.      Хуванцар хоолойг раструбагаар холбох

6.      Ширмэн хоолойг раструбагаар холбох гэх мэт аргуудыг өргөн хэрэглэж байна.

Эдгээр холболтын аргуудыг салдаг, салдаггүй холболт гэж ангилна. Салдаг холболтод резьва, раструба, фланцаар холбох аргууд орно. Салдаггүй холболтод гагнуур нааж холбох аргууд орно. Хоолойг аль ч аргаар холбосон тохиолдолд усны гоожилтгүй ажлыг чанартай хийж гүйцэтгэх ёстой.

Үүний  тулд ажлыг гүйцэтгэх технологи, дэс дарааллыг зөв эзэмших нь чухал.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ТУХАЙ

Аливаа үйлдвэр болон нийт иргэний барилга байгууламж нь инженерийн шугам сүлжээ, сантехникийн иж бүрэн системгүйгээр бүрэн төгс цогцолбор болж чадахгүй. Сантехникийн систем гэдэг нь аливаа барилга байгууламжид хүний ажиллаж амьдрах нөхцлийг хангах зориулалтаар хийгдсэн инженерийн хийц юм. Төвлөрсөн дулаан хангамж, халаалт, усан хангамж, ариутгах татуургын систем, агааржуулалт, халуун усан хангамжийн систем зэрэг нь нэгдэж сантехникийн системийг бүрдүүлдэг. Сантехник гэдэг нь эрүүл ахуйн техник гэсэн үг юм. Манай  улсад 1950 оны сүүлч үеэс сантехникийн систем тавигдаж өнөөдрийг хүртэл хөгжиж ирсэн. Өнөө үед дэлхий нийтэд сантехникийн систем нь маш өндөр хэмжээнд хөгжиж шинэ техник технологи хийц эдлэл болон тоног төхөөрөмжүүд сантехникийн системд нэвтэрч байна. Сантехникийн систем нь тоног төхөөрөмж хийц эдлэл, дамжуулах хоолой, эх үүсвэр гэсэн гурван үндсэн хэсэгт багтана. Сантехникийн системийн үндсэн ажлын бие нь ус, уур, хий, агаар бөгөөд эдгээрийг хатаах, хөргөх, цэвэрлэх зэргээр параметрийг нь өөрчлөн системд хэрэглэдэг байна.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ХООЛОЙ ТҮҮНИЙ АНГИЛАЛ

Хий шингэнийг дамжуулахад зориулагдсан хийцийг хоолой /труба/ гэнэ. Хоолойг хийсэн материал зориулалтаас нь хамааруулж төмөрлөг /ган, ширэм, зэс гууль /төмөрлөг бус/ хуванцар, асбесто цементен, керамик бетон /гэж 2 ангилдаг.

Хоолойн үндсэн үзүүлэлтүүд:

1.      Диаметр миллиметрээр хэмжинэ.

2.      Хоолойн урт п/м-ээр хэмжинэ.

3.      Ажлын даралт гэх мэт орно.

Сантехникийн системд хэрэглэх хоолойг дараах байдлаар ангилна.

1.      Ган хоолой /халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэнэ.

2.      Ширмэн хоолой /ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

3.      Хуванцар хоолой /халаалт усан хангамж, ариутгах татуурга, салхивчийн системд хэрэглэнэ./

4.      Керамик хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

5.      Асбестоцементэн хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

6.      Бетон, төмөр бетон  хоолой /гадна  ариутгах татуурга хур тунадасны системд хэрэглэнэ./

САНТЕХНИКИЙН ХООЛОЙН ХОЛБОХ ХЭРЭГСЭЛ

Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийцийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ. Холбох хэрэгсэлийг ерөнхийд нь нэрлэвэл:

            Отвод

      Тройник

      Криставин

      Контор

      Муфт гэх мэтээр нэрлэнэ

Холбох хэрэгсэлийг зориулалт хийсэн материалаас нь хамааруулж ангилна.

Үүнд:

1.      Цилиндр резьбатай давтамтгай ширмэн холбох хэрэгсэлүүд. Үүнийг ган хоолойгоор

зангилаа бэлтгэж угсралт хийхэд хэрэглэнэ. Давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслийн

диаметр ф15,   ф20,  ф25,  ф32,  ф40, ф50 мм-ийн хэмжээтэй байна.

2.      Ган холбох хэрэгсэл. Үүнийг гангаар үйлдвэрт бэлтгэн хийнэ. Ган холбох хэрэгслийг

нэрлэвэл ф50-аас дээш диаметрийн отводууд хамаарагдана. Ган муфт ф15, ф20, ф32.

Нипель - үүнийг ширмэн радиаторын секцийг холбоход хэрэглэнэ. Ган тройник гэх

мэтээр нэрлэнэ.

3.      Саарал ширмээр хийсэн холбох хэрэгсэл. Үүнийг ариутгах татуургын системийн

зангилаа угсралтанд хэрэглэнэ. Холбох хэрэгслүүдийг дараах байдлаар нэрлэнэ. Отвод, тройник, криставин, муфт, ревиз гэх мэт.

4.      Винифласт, полиэтиллен, полипропиллен  хуванцараар  хийсэн  хуванцар  холбох

хэрэгслүүд. Эдгээрийг хуванцар хоолойгоор сантехникийн системийн хоолой зангилаа угсралт хийхэд хэрэглэнэ.

5.      Ган матмал эдлэл. Үүнийг ган хоолойгоор матаж хийнэ.  Жишээ нь: отвод, утка, калач

гэх мэт орно.

Сантехникийн байгууламжуудад ган ширэм, хуванцар гэх мэт төрөл бүрийн хоолойнуудыг хэрэглэдэг ба холбогдох арга нь үүнийг дагаад тус бүрийн онцлоготой. Шугам хоолойг холбох аргуудыг нэрлэе.

Үүнд :

1.      Гагнуураар холбох

2.       Резьвагаар холбох

3.       Фланцаар холбох

4.       Хуванцар хоолойг нааж холбох

5.      Хуванцар хоолойг раструбагаар холбох

6.      Ширмэн хоолойг раструбагаар холбох гэх мэт аргуудыг өргөн хэрэглэж байна.

Эдгээр холболтын аргуудыг салдаг, салдаггүй холболт гэж ангилна. Салдаг холболтод резьва, раструба, фланцаар холбох аргууд орно. Салдаггүй холболтод гагнуур нааж холбох аргууд орно. Хоолойг аль ч аргаар холбосон тохиолдолд усны гоожилтгүй ажлыг чанартай хийж гүйцэтгэх ёстой.

Үүний  тулд ажлыг гүйцэтгэх технологи, дэс дарааллыг зөв эзэмших нь чухал.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ТУХАЙ

Аливаа үйлдвэр болон нийт иргэний барилга байгууламж нь инженерийн шугам сүлжээ, сантехникийн иж бүрэн системгүйгээр бүрэн төгс цогцолбор болж чадахгүй. Сантехникийн систем гэдэг нь аливаа барилга байгууламжид хүний ажиллаж амьдрах нөхцлийг хангах зориулалтаар хийгдсэн инженерийн хийц юм. Төвлөрсөн дулаан хангамж, халаалт, усан хангамж, ариутгах татуургын систем, агааржуулалт, халуун усан хангамжийн систем зэрэг нь нэгдэж сантехникийн системийг бүрдүүлдэг. Сантехник гэдэг нь эрүүл ахуйн техник гэсэн үг юм. Манай  улсад 1950 оны сүүлч үеэс сантехникийн систем тавигдаж өнөөдрийг хүртэл хөгжиж ирсэн. Өнөө үед дэлхий нийтэд сантехникийн систем нь маш өндөр хэмжээнд хөгжиж шинэ техник технологи хийц эдлэл болон тоног төхөөрөмжүүд сантехникийн системд нэвтэрч байна. Сантехникийн систем нь тоног төхөөрөмж хийц эдлэл, дамжуулах хоолой, эх үүсвэр гэсэн гурван үндсэн хэсэгт багтана. Сантехникийн системийн үндсэн ажлын бие нь ус, уур, хий, агаар бөгөөд эдгээрийг хатаах, хөргөх, цэвэрлэх зэргээр параметрийг нь өөрчлөн системд хэрэглэдэг байна.

САНТЕХНИКИЙН СИСТЕМИЙН ХООЛОЙ ТҮҮНИЙ АНГИЛАЛ

Хий шингэнийг дамжуулахад зориулагдсан хийцийг хоолой /труба/ гэнэ. Хоолойг хийсэн материал зориулалтаас нь хамааруулж төмөрлөг /ган, ширэм, зэс гууль /төмөрлөг бус/ хуванцар, асбесто цементен, керамик бетон /гэж 2 ангилдаг.

Хоолойн үндсэн үзүүлэлтүүд:

1.      Диаметр миллиметрээр хэмжинэ.

2.      Хоолойн урт п/м-ээр хэмжинэ.

3.      Ажлын даралт гэх мэт орно.

Сантехникийн системд хэрэглэх хоолойг дараах байдлаар ангилна.

1.      Ган хоолой /халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэнэ.

2.      Ширмэн хоолой /ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

3.      Хуванцар хоолой /халаалт усан хангамж, ариутгах татуурга, салхивчийн системд хэрэглэнэ./

4.      Керамик хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

5.      Асбестоцементэн хоолой /гадна ариутгах татуургын системд хэрэглэнэ./

6.      Бетон, төмөр бетон  хоолой /гадна  ариутгах татуурга хур тунадасны системд хэрэглэнэ./

САНТЕХНИКИЙН ХООЛОЙН ХОЛБОХ ХЭРЭГСЭЛ

Сантехникийн төрөл бүрийн хоолойгоор зангилаа бэлтгэж шугам сүлжээг угсрахын тулд зориулалтын материалаар янз бүрийн хэлбэр гарган хийсэн жижиг хийцийг хэрэглэх ба үүнийг холбох хэрэгсэл гэнэ. Холбох хэрэгсэлийг ерөнхийд нь нэрлэвэл:

            Отвод

      Тройник

      Криставин

      Контор

      Муфт гэх мэтээр нэрлэнэ

Холбох хэрэгсэлийг зориулалт хийсэн материалаас нь хамааруулж ангилна.

Үүнд:

1.      Цилиндр резьбатай давтамтгай ширмэн холбох хэрэгсэлүүд. Үүнийг ган хоолойгоор

зангилаа бэлтгэж угсралт хийхэд хэрэглэнэ. Давтамтгай ширмэн холбох хэрэгслийн

диаметр ф15,   ф20,  ф25,  ф32,  ф40, ф50 мм-ийн хэмжээтэй байна.

2.      Ган холбох хэрэгсэл. Үүнийг гангаар үйлдвэрт бэлтгэн хийнэ. Ган холбох хэрэгслийг

нэрлэвэл ф50-аас дээш диаметрийн отводууд хамаарагдана. Ган муфт ф15, ф20, ф32.

Нипель - үүнийг ширмэн радиаторын секцийг холбоход хэрэглэнэ. Ган тройник гэх

мэтээр нэрлэнэ.

3.      Саарал ширмээр хийсэн холбох хэрэгсэл. Үүнийг ариутгах татуургын системийн

зангилаа угсралтанд хэрэглэнэ. Холбох хэрэгслүүдийг дараах байдлаар нэрлэнэ. Отвод, тройник, криставин, муфт, ревиз гэх мэт.

4.      Винифласт, полиэтиллен, полипропиллен  хуванцараар  хийсэн  хуванцар  холбох

хэрэгслүүд. Эдгээрийг хуванцар хоолойгоор сантехникийн системийн хоолой зангилаа угсралт хийхэд хэрэглэнэ.

5.      Ган матмал эдлэл. Үүнийг ган хоолойгоор матаж хийнэ.  Жишээ нь: отвод, утка, калач

гэх мэт орно.

Сантехникийн байгууламжуудад ган ширэм, хуванцар гэх мэт төрөл бүрийн хоолойнуудыг хэрэглэдэг ба холбогдох арга нь үүнийг дагаад тус бүрийн онцлоготой. Шугам хоолойг холбох аргуудыг нэрлэе.

Үүнд :

1.      Гагнуураар холбох

2.       Резьвагаар холбох

3.       Фланцаар холбох

4.       Хуванцар хоолойг нааж холбох

5.      Хуванцар хоолойг раструбагаар холбох

6.      Ширмэн хоолойг раструбагаар холбох гэх мэт аргуудыг өргөн хэрэглэж байна.

Эдгээр холболтын аргуудыг салдаг, салдаггүй холболт гэж ангилна. Салдаг холболтод резьва, раструба, фланцаар холбох аргууд орно. Салдаггүй холболтод гагнуур нааж холбох аргууд орно. Хоолойг аль ч аргаар холбосон тохиолдолд усны гоожилтгүй ажлыг чанартай хийж гүйцэтгэх ёстой.

Үүний  тулд ажлыг гүйцэтгэх технологи, дэс дарааллыг зөв эзэмших нь чухал.

ГАГНУУРААР ХООЛОЙГ ХОЛБОХ

Төмөрлөг эдлэлийг уулзуулсан газраар нь хайлуулах буюу даралтаар салгахгүйгээр холбохыг гагнуураар холбох арга гэнэ. Гагнуураар холбох аргыг бусад аргуудтай харьцуулбал хөдөлмөр бага зарцуулах ба урт удаан хугацааны эдэлгээтэй бат бөх байна. Сантехникийн байгууламжийн хоолойг цахилгаан ба хийн гагнуураар хийж гүйцэтгэж болно. Хар ба цайрдсан ган хоолойнуудыг ихэвчлэн гагнуурын аргаар холбоно. Сантехникийн системийн гадна шугам, гол ерөнхий босоо шугамуудыг ихэвчлэн гагнуураар холбоно. Электродыг сонгохдоо төмөрлөгийн зузаан гагнах байрлал зэргээс хамааруулна. Электрод нь гагнуурын холболт, оёог бүрдүүлэгч үндсэн материал юм. Бүрхүүлтэй электрод нь утас, бүрхүүл хоёроос тогтоно. Утас нь гагнуурын оёог бүрдүүлнэ. Бүрхүүл хамгаалах үүрэгтэй.

Гагнуурыг 4 байрлалд хийнэ.

 

1.      Хэвтээ байрлалд гагнах

2.      Босоо байрлалд гагнах

3.      Хөндлөн байрлалд гагнах

4.      Таазны байрлалд гагнах

Гагнуурын ажлыг гүйцэтгэх санамж

А. Хөдөлмөр хамгаалалын, аюулгүй ажиллагаа  

      Хөдөлмөр  хамгааллын хувцасыг бүрэн өмссөн байна

      Цахилгаанд цохиулахаас болгоомжил

      Аппарат шитийг газардуулсан байна.

      Гагнуурын оч төмөрийн үртэснээс /шаарыг алхаар цохих үед/ нүд нүүрээ хамгаал.

      Гагнуурыг хийхдээ баг, ноосон малгай. маск хэрэглэхийг мартаж болохгүй.

      Галын аюулаас болгоомжил

Б. Хэрэглэгдэх багаж хэрэгсэл.

      Гагнах хоолойг ажилд бэлтгэсэн байна.

      Гагнуурын аппарат

      Цахилгааны эх үүсвэрүүд

      Тэжээлийн утас

      Массын утас /кабель/

      Галын утас

      Электрод

      Электрод баригч

В. Ажлын заавар

      Ган хоолойг цахилгаан нуман гагнуураар холбоно.

      Хоолойд наалдсан хог, шороо элдэв бохирдлогоос цэвэрлэсэн байна.

      Хоолойн амсрыг тэгшилж зассан байна.

      Хоолойг тойруулж гагнахдаа гагнуурын эхлэл төгсгөлийг давхцуулж бага зэрэг зөрүүлж гагнана.

      Гагнуурын оёог зөв нягт нямбай хийж нүх сүв үлдээлгүй ажлыг чанартай хийх ур чадварыг эзэмшсэн байх ёстой.

 

ХООЛОЙГ РЕЗЬВАГААР ХОЛБОХ

Халаалт усан хангамжийн системд хэрэглэгдэх ган хоолойгоор зангилаа бэлтгэхдээ резьвагаар холбох аргыг хэрэглэнэ. Хоолойн амсарт резьва татаж холбох хэрэгслийн тусламжтайгаар хоолойг хооронд нь холбохдоо леон олсоор ороож чангалгаа хийж холбохыг резьвагаар холбох арга гэнэ. Мөн хоолойд арматур тавихад энэ аргыг хэрэглэнэ. Хоолойн амсарт резьва татахад клуппыг хэрэглэнэ. Резьвагаар холбоход усны гоожилтгүй ажлыг чанартай гүйцэтгэх ёстой.

ГАН ХООЛОЙГ РЕЗЬВАГААР ХОЛБОХ АЖЛЫГ ГҮЙЦЭТГЭХ САНАМЖ

            А. Хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагаа

1.      Хөдөлмөр хамгааллын хувцсыг бүрэн өмссөн байна.

2.      Пержимд хоолойг чангалахдаа сул чангалсанаас болж резва татах үед труба хөдөлж гараа гэмтээхээс болгоомжил

3.      Хоолойг хөрөөдөх үед хөрөө хугарахаас болгоомжил.

4.      Хөрөөнд модон шаантаг хийж болохгүй.

Б. Хэрэглэгдэх багаж хэрэгсэлъ

      Слесарийн ширээ

 

      Пержим

      Клуп

      Газов №2

      Метр, шохой

      Хоолой ф15ъ

      Төмрийн хөрөө

      Тосон будаг ба сурик

      Леон олс

В. Ажлын заавар

      Хоолойг муфьт хэрэглэж шулуун холбохыг сонгож авсан

      Резьваг зөв жигд гаргах ёстой

      Пержимд хоолойг зөв сайтар чангалсан байх хэрэгтэй

      Леон олсыг цагийн зүүний дагуу зөв ороох хэрэгтэй

      Чангалгааг хийхдээ хэтэрхий чангалж болохгүй

      Чангалгаагаар усны гоожилтгүй байх ба ажлыг чанартай гүйцэтгэх ур чадварыг эзэмших
ёстой.

 

ФЛАНЦААР ХОЛБОХ

Фланцтай арматурыг хоолойд угсрахын тулд хоолойн хоёр үзүүрт фланц гагнаж, панит тавьж боолтоор боохыг фланцан холболт гэнэ. Фланцыг хоолойд углах ба тулгаж хоёр янзаар гагнана. Паронитон жийргэвчийг фланц дээр тавьж алхаар цохиж сэнж гаргана Жийргэвчийн дотор диаметр нь хоолойн диаметрээс 3-4 мм их, гадна диаметр нь фланцын боолтны нүхнээс дотогш байхаар тохируулна. Фланцын холболтыг жигд чангалахын тулд боолтыг эсрэг талын боолттой хослуулж чангална.

ФЛАНЦААР ХОЛБОХ АЖЛЫГ ГҮЙЦЭТГЭХ САНАМЖ

А. Хөдөлмөр хамгаалал аюулгүй ажиллагаа

      Хөдөлмөр хамгааллын хувцасыг бүрэн өмссөн байна.

      Гагнуурын ажил хийгдэх тул гагнуурын ажлыг аюулгүй гүйцэтгэх дүрмийг мөрдөж ажиллана.

      Алхаар гарын хурууг цохихоос болгоомжил.

Б. Хэрэглэгдэх багаж хэрэгсэл

      Фланц 2ш

      Хоолой

      Панит

      Гагнуурын аппарат, тоноглолийн хамт

      Алх

      Түлхүүр

      Хаалт Фsо 1

В. Ажлын заавар

      Фланцтай хаалтыг шугаманд холбох ажлыг гүйцэтгэхээр сонгож авсан.

      Сэтэрсэн буюу давхар панитон жийргэвч тавьж болохгүй.

      Холболтоор ус гоожихыг зөвшөөрөхгүй.

      Ажлыг чанартай хийх ур чадварыг эзэмшүүлнэ.

ХУВАНЦАР ХООЛОЙГ ХОЛБОХ

Ариутгах татуургын системд хэрэглэгдэх хуванцар хоолой нь амсартай үйлдвэрлэгдсэн байдаг тул амсраар холбох аргыг хэрэглэнэ. Хоолой амсарт резинэн жийргэвч хийгдсэн байдаг ба энэ аргыг хоолойнуудыг хооронд нь холбож босоо шугамд угсрах, холбох хэрэгслэл хэрэглэж байгаа салбар шугам угсрахад хэрэглэнэ. Хоолойн шулуун үзүүрт зориулалтын тосон түрхлэгийг түрхэж нөгөө хоолойн амсарт сайтар шахаж оруулна

ХУВАНЦАР ХООЛОЙГ РАСТРУБАГААР ХОЛБОХ АЖЛЫГ ГҮЙЦЭТГЭХ САНАМЖ

А. Хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагаа

      Хөдөлмөр хамгааллын хувцасыг бүрэн өмссөн байна.

      Босоо шугам угсрах үед нүхээр дээрээс нь гадны биет унаж болзошгүй тул болгоомжтой
бай.

Б. Хэрэглэгдэх багаж хэрэгсэл

      Тосон түрхлэг

      Хоолой холбох хэрэгсэл

В. Ажлын заавар

      Хоолойд тройник холбох ажлыг сонгож авсан

      Хоолой болон тройникт чанарын үзлэг шалгалт хийнэ.

 

      Хоолойн амсарт цагираг резин байгаа эсэхийг шалгаж үзнэ.

      Резингүй бол угсрахыг зөвшөөрөхгүй

ШИРМЭН ХООЛОЙГ ХОЛБОХ

Ариутгах татуургын системд хэрэглэгдэх ширмэн хоолой нь раструбатайгаар /амсартай/ үйлдвэрлэгдэнэ. Иймд ширмэн хоолойгоор зангилаа бэлтгэхдээ раструбагаар холбох аргыг хэрэглэнэ. Хоолойг хооронд нь холбож болно. Хоолойн раструбанд нөгөө хоолойн шулуун үзүүрийг шургуулж тэнхлэгүүдийг тохируулан шахаж олсоор ороож чигжиж цементэн зуурмагаар шаваас хийхийг раструбагаар холбох арга гэнэ. Раструбан холболтоор усны гоожилтгүй байх ба ажлыг чадвартай хийж гүйцэтгэх ур чадварыг эзэмшсэн байх ёстой.

 

ШИРМЭН ХООЛОЙГ РАСТРУБАГААР ХОЛБОХ АЖЛЫГ ГҮЙЦЭТГЭХ САНАМЖ

А. Хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагаа

      Хөдөлмөр хамгааллын хувцасыг өмссөн байна.

      Чикан ба алхаар чигжээс хийхдээ гараа цохихоос болгоомжил

      Босоо шугам угсрах үед нүхээр гадны биет унаж болзошгүй тул сэрэмжтэй бай

Б. Хэрэглэгдэх багаж хэрэгсэл

      Хэрэглэгдэх хоолой холбох хэрэгсэлийг бэлтгэсэн байна.

      Бохирын тостой олс

      Чикан алх

      Цементэн зуурмаг

      Тугалаг резинэн сальник

В. Ажлын заавар

      Ширмэн хоолой холбох хэрэгсэлийг раструбан холболтоор холбоно.

      Хоолой ба холбох хэрэгсэлд ан цав үүссэн эсэхийг шалгана.

      Ан цав үүссэн бол хэрэглэхийг хориглоно.

      Амсарын зай нь 1/3-д бохирын тостой олсоор чикн хэрэглэж сайтар чигжинэ.

      Цементэн зуурмагны өтгөн шингэнийг нь зөв тааруулна.

      Цементэн шаваасыг жигд толигор хийх ёстой.

      Холболтоор усны гоожилтгүй байх ёстой.

      Ажлыг чанартай хийх ур чадварыг эзэмшсэн байх

 

ШУГАМ ХООЛОЙ, ХААЛТ АРМАТУР

Уур усны урсгалыг хаах, тохируулах зориулалттай тоног төхөөрөмжийг "арматур" хаалт гэнэ. Арматурыг ашиглаж буй байдлаар нь таслах тохируулах, хамгаалах, шалгах, тусгай зориулалтын гэж хуваана.

    Таслах арматур-шугам хоолойн тодорхой хэсгийн урсгалыг таслах залгах зориулалттай хаалтуудыг хэлнэ.

    Тохируулах арматур-шугам хоолой дотуур урсаж байгаа уур усны зарцуулалт даралтыг тохируулах зориулалттай арматурыг хэлнэ.

    Хамгаалах клапан-Саванд агуулагдаж байгаа шингэн бодис уур усны зөвшөөрөгдөх даралтын хэмжээнээс хэтэрч буй тохиолдолд онгойж хамгаална.

    Хамгаалах төхөөрөмж нь ачаатай, пүрштэй автомат /импульсний/ онгойж ажилладаг байхаас гадна буцаахгүй клапан гэж байдаг. Энэ нь уур усны урсгалыг нэгэн жигд явуулаад эргүүлж буцаахгүй төхөөрөмж юм.

    Шалгах арматур түвшингийн шалгах төхөөрөмж 3-н явалттай крант, орох бөгөөд шугам хоолой болон саванд уур ус байгааг шалгах зориулалттай.

    Тусгай  арматур -/Конденсат хувирсан ус тунгаах, масло доторхи хий гаргах зориулалттай төхөөрөмж юм. Голын явалт урсгалыг хааж байгаа байдлаар нь:

ь  Винтель-нэг талын уур урсгалыг хаана.

ь  Задвижка-шугам хоолойгоор урсаж буй уур усны урсгалыг хоёр талаар хаана. Крант винтелийн адил үүрэгтэй бөгөөд бага даралтад ажиллана. Хаалт арматурыг цахилгаан редукторын тусламжтайгаар болон механик гараар хаагддаг, халуун даралт хурдын үйлчлэлээр өөрөө онгойдог гэж 2 янз байна. Арматурын нягт хаагдалтанд хяналт тавина. Нягт биш хаагдсан задвижкууд ба винтелийн эмээл суух гадаргуу амархан элэгддэг. Иймээс хаалтуудыг хаасны дараа 1-195 цагийн дараа чангална. Энэ нь дернажийн арматуруудад онцгой ач холбогдолтой. Дернажийн арматурын хаалтын нягтыг тэмтэрч шалгана. Уур усны арматурын сальникийн байдалд тогтмол хяналт тавьж зохих хугацаанд дахин чангалж шаардлагатай нөхцөлд бүрэн солино.